Phóng viên (PV): Tại CH Séc hiện  nay  có  khoảng  60  nghìn  người  Việt  Nam sinh sống, tại sao CH Séc đã trở  thành quê hương  thứ hai của họ. Họ  đã hội nhập như  thế nào? Và  chúng  ta có thể học hỏi được như thế nào từ  họ? Ngày hôm nay chúng ta sẽ nói về  vấn  đề  này. Vị  khách mời  ngày  hôm  nay là ông Đỗ Xuân Đông-Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước CHXHCN Việt  nam.

Xin chào ông.

Đại sứ (ĐS) - Xin chào ông.

PV  -  Thưa  đại  sứ,  sự  trùng  hợp  ngẫu  nhiên  là  buổi  phỏng  vấn  ngày  hôm nay cũng chính là ngày Việt Nam  kỉ  niệm  65  năm  ngày  độc  lập.  Mở  đầu, ông có thể nói cho chúng tôi biết  người Việt Nam tại CH Séc đã kỷ niệm  ngày hôm nay như thế nào?

ĐS  Trước hết tôi xin cảm ơn đài  truyền hình 24 Ch Séc đã cho  tôi cơ  hội để trao đổi một số vấn đề về quan  hệ  hữu  nghị  2  nước  và  cộng  đồng  người Việt Nam sinh sống tại CH Séc.  Hôm  nay  chúng  tôi  kỉ  niệm  65  năm  ngày độc  lập dân  tộc. Tại Việt Nam,  các  hoạt  động  kỉ  niệm  đang  diễn  ra  trong  không  khí  rất  hồ  hởi  và  sôi  động. Tại CH Séc, đặc biệt  tại Praha  ngày 26/8 vừa qua, đại  sứ quán Việt  Nam cùng hội người Việt Nam đã  tổ chức  kỉ  niệm  ngày  quốc  khánh  long  trọng tại khách sạn Praha. Tổng cộng  chúng  tôi có khoảng 750 khách mời.  Trong số đó là nhưng quan chức chính  phủ, các  tỉnh  trưởng, bạn bè,  thày cô  giáo người Séc đã có công đào tạo cho  nhưng người Việt Nam đã và đang học tập tại đây. Thứ trưởng Bộ Ngoại Giao  CH Séc, ngài Vladimir Galuska cũng  đến dự, chung vui cùng chúng  tôi và  đã đọc diễn văn chào mừng.

PV - Ông cảm ơn chương trình đã  tạo điều kiện cho ông nói về quan hệ  của Séc và Việt Nam. Hai nước chúng  ta  đã  có  cùng  chung  qua  khứ  cộng  sản nhưng CH Séc đã không còn chế  độ độc đảng 20 năm nay. Vậy ông có  nghĩ  rằng  Việt  Nam một  lúc nào  đó sẽ đi  theo con  đường Tiệp Khắc  đã đi hay không?

 ĐS - Chúng tôi  có một quan điểm  là đất nước chúng  tôi  là  đất  nước  độc lập, tự chủ và  chúng  tôi  đi  theo  con  đường  của  nhân  dân  chúng  tôi  đã  chọn. Nếu  nói là đi theo Séc,  Hoa  Kì  hay  Trung  Quốc  thì  chúng  tôi  không  hề  xác  định. Chúng  tôi  đi  theo chính con đường của dân tộc Việt  Nam chúng tôi đã đề ra.

PV - Ông đã nói là ông đi theo con  đường của các ông, có phải đây là con  đường với cái giá phải trả là vẫn tiếp  tục bắt giữ tù chính trị, bắt giữ những  người  không  đồng  ý  con  đường  mà  các ông đang đi?

ĐS - Ở Việt Nam chúng tôi không  có  tù  chính  trị.  Ở  Việt  nam  chỉ  có  những  người  vi  phạm  pháp  luật  là  những người bị công tố buộc tội và tòa  án xét xử kết án  là đã vi phạm pháp  luật của nhà nước chúng tôi. Trên đất  nước chúng  tôi  tuyệt nhiên không có  tù chính trị.

PV  -  Nhưng  ở  Việt  Nam  vẫn  có  người bj kết tội vì tuyên truyền chống  lại Đảng  và  chính  phủ,  đòi  đa  đảng  và  tương  tự  như  vậy.  Vậy  có  lẽ  đây  là quan điểm  của những người  sống  trong chế độ cộng sản khác với cách  nhìn  của  những  người  sống  tại  CH  Séc.

ĐS - Tôi xin nhắc  lại ở Việt Nam  chúng  tôi  tuyệt  nhiên  không  có  tù  chính  trị,  chỉ  có  những  tội  phạm  về  hình  sự  như  cướp  của,  giết  người,  tham  nhũng,  ăn  trộm  ăn  cắp  tài  sản  của công dân và phá  rối  trật  tự công  cộng v.v. Tức là vi phạm pháp luật của  nhà nước, tòa án kết tội và phải đi thi hành án phạt tù.

PV -  Năm tới các ông sẽ có đại hội  của Đảng Cộng Sản, vậy chúng ta có  thể chờ đợi gì tại đại hội này?

ĐS - Đó là chuyện của đại hội đảng  chúng tôi. Đại hội đảng chúng tôi cũng  như các đảng khác  sẽ  tiến hành việc  kiểm điểm nhìn lại thời gian vừa qua  đã và  chưa  làm được những gì  cũng  như  đề  ra  những  mục  tiêu  phương  hướng mới để xây dựng đất nước ngày  một giàu đẹp, phục vụ nhân dân ngày một tốt hơn. Theo tôi, tất cả các đảng  cầm quyền khác cũng có họp nội bộ,  có đại hội giống như vậy. Ví dụ như  đảng Dân chủ hay đảng Cộng Hòa của  Hoa Kỳ cũng không ngoại lệ. Và mỗi  kì, đại hội sẽ bầu ra một bộ máy lãnh đạo để làm sao đưa đất nước phát triển và dân tộc ngày một tốt đẹp hơn. Theo tôi, đảng nào cũng vậy. Là một công  dân của nước Việt Nam thì tất nhiên ai cũng kì vọng có một cuộc sống tốt đẹphơn trên đất nước của mình và mong muốn chính phủ sẽ sáng suốt lãnh đạo nhân  dân  xây  dựng một  nền  kinh  tế phát triển tốt hơn. Chính bản thân tôi cũng mong cho chúng tôi có một chính phủ mạnh, đưa đất nước Việt Nam tiến lên, sánh vai với các cường quốc năm châu. Để Việt Nam trở thành một đất nước giàu mạnh, phát triển bền vững.

PV - Theo ông trong lãnh đạo đất nước, Đảng Cộng Sản có mắc sai lầm gì về mặt kinh tế không?

ĐS - Trong lãnh đạo không thể có 100% là tốt. Đương nhiên trong đường lối lãnh đạo có những cái tốt và không tốt. Nhưng  theo  tôi,  là một công dân Việt Nam, tôi thấy rằng đường lối của  chúng  tôi  là  đúng  đắn.  Năm  2010, GDP  của Việt  Nam  tăng  dự  kiến  là 6,7% trong  khi  quốc  hội  thông  qua với  kế  hoạch  tăng  trưởng  là  6,5%. Đây  quả  thực  là một  sự  tăng  trưởng tốt và bản thân tôi không mong muốn gì thêm vì mong muốn thì mong muốn nhiều nhưng tuy trong bối cảnh khủng  hoảng kinh  tế  toàn cầu như hiện nay mà nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng 6,7% năm 2010 là một thành tích đáng được ghi nhận.

PV - Quá trình hội nhập của người Việt Nam tại CH Séc có sự phát triển  rất thú vị. Từ những người đi bán hàng rong, người giúp việc, họ đã trở thành những doanh nhân mạnh, con của họ được  học  trong  những  trường  tốt  và trở thành học sinh giỏi. Ông nghĩ rằng người Việt Nam có thể hòa nhập hoàn toàn vào xã hội Séc hay không?

ĐS  -  Thứ  nhất,  thay  mặt  chính phủ  và  nhân  dân Việt Nam,  tôi  cảm ơn chính phủ và các cấp chính quyền địa phương trên toàn lãnh thổ Séc đã giúp  đỡ  và  tạo  điều  kiện  cho  cộng đồng của chúng  tôi sinh sống và hòa nhập  tại  đây. Theo một  số  thống  kê thì người Việt Nam của chúng  tôi có khoảng 60 nghìn người. Khi  tôi mới sang  đây  được  2  ngày,  tổng  thống Vaclav Klause đã chấp  thuận cho  tôi trình quốc thư. Và trong buổi tiếp kiến với  tổng  thống,  ngài  có  ghi  nhận  và nói với tôi rằng: hiện nay nền kinh tế Việt Nam vẫn phát triển dương trong khi nền kinh tế thế giới đang rơi vào  tình  trạng khủng hoảng.  Đối  với  những

người khác thì không biết nhưng  đối  với  cá  nhân ngài  tổng  thống,  ông  không  lấy  điều  này  làm ngạc  nhiên.  Có  2  lý  do: thứ nhất, năm 2006  tổng  thống và phu nhân đã có chuyến viếng  thăm chính thức Việt Nam, tại đây ông đã tận mắt nhìn thấy tiềm năng phát triển kinh tế  của Việt Nam. Lý do thứ 2, tổng thống đã nghe và nhìn thấy cộng đồng người Việt Nam ở đây rất yêu lao động, cần cù,  chăm  chỉ  và  sáng  tạo,  tận  dụng thời  gian,  thức  khuya  dậy  sớm.  Do vậy với tinh thần lao động không ngại gian khó để tạo ra của cải vật chất thì nền  kinh  tế  của Việt Nam  phát  triển dương là điều bình thường, không có gì  ngạc  nhiên  cả.  Cộng  đồng  người Việt Nam chúng tôi ở đây có khoảng 60 nghìn người và  lịch sử để  lại cho thấy họ đều là những người đi hợp tác lao động và học tập ở các trường đào  tạo nghề, các trường đại học, các viện nghiên cứu. Hiện nay có những người Việt Nam là phó tổng giám đốc hay kĩ sư trưởng của một số tổng công ty lớn của cộng hòa Séc. Theo tôi, cộng đồng người Việt Nam đã đóng góp đáng kể cho sự phát triển của nền kinh tế CH Séc hiện nay.

PV - Người Việt Nam chờ đợi gì ở nước Séc mà họ lại sang Séc?

ĐS - Chúng  tôi mong muốn được sự  ủng  hộ  của  các  cấp  chính  quyền tại  Séc,  cộng  đồng  người Việt  Nam tại  đây muốn  được  sinh  sống  và  hội nhập  cũng  như  mong  rằng  mình  sẽ bình  đẳng  như  các  công  dân  ngoại kiều khác của đất nước sở  tại. Tôi  là đại sứ tại đây, khi gặp gỡ bà con cộng đồng, tôi luôn nhắc nhở họ và nói họ nên xác định đây  là quê hương  thứ 2 của mình và cần phải chấp hành tốt tất cả các qui định của pháp luật nước sở tại. Việt Nam và CH Séc có  sự khác nhau về mặt địa lý và văn hóa, do vậy

mình nên học tập những phong tục tập quán, những nét văn hóa  tốt đẹp của  CH Séc để hòa nhập với xã hội. Quan trọng nhất là phải tôn trọng những qui định pháp luật của CH Séc. Và tôi tin rằng với sự ủng hộ của quốc hội, của chính phủ và các cấp chính quyền địa phương,  cộng đồng  của  chúng  tôi  sẽ sớm được công nhận là dân tộc thiểu  số  của  CH  Séc.  Những  người  Việt Nam khi sang Séc mong muốn có thể học tập để có ngành nghề, từ kiến thức đã học tập trong nhà trường hay công xưởng  thì họ  sẽ có một nghể để  làm việc trên đất nước này, trong các nhà máy,  nông  trang  hay  những  công  ty nhà nước hay của  tư nhân. Để họ có đồng  lương  bảo  đảm  cuộc  sống  cho chính họ và gia đình họ  tại đây. Đây là  quyền  được mưu  cầu  hạnh  phúc, quyền được sống, được làm việc.

PV  - Điều  này  thì  tôi  hoàn  toàn đồng ý với ông, nhưng khi ông nói họ sang  đây  để  học  tập,  đạt  được  trình độ.  Nhưng  hiện  nay  có  khỏang  35 nghìn người đang kinh doanh hoặc đi bán hàng rong tại Séc. Vậy họ học cái gì?

ĐS – Ô, Bán hàng cũng phải đi học chứ. Tại sao không? Không học ở nhà trường  thì  học  ở  ngoài  đời,  trên  thị trường  v.v. Không  thể  không  đi  học mà có thể bán hàng. Theo tôi làm việc gì  cũng phải đi học. Ông  làm phóng viên  cũng phải đi học,  tôi  làm ngoại giao cũng phải đi học.

PV  - CH Séc có gì khác biệt nữa không? Như  là  điều  kiện  kinh  tế  tốt hơn với người Việt Nam chẳng hạn?

ĐS  -  Theo  tôi  những  việc  gọi  là buôn bán  thương mại  thì ở đâu cũng vậy.  Có  hàng  hóa  thì  phải  có  người mua, người bán. Trong cuộc sống, anh có  cái  bán  ra  thị  trường  thì  tôi  cũng cần cái  tôi mua  từ  thị  trường. Ở Séc hay Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản cũng  vậy.Đó  là  quy  luật  thị  trường. Những  chuyện  này  không  có  gì  là khác nhau.

PV - Nếu mà tôi lấy số dân tại CH Séc là 10 triệu người, vậy nước Séc có gì đặc biệt để người VN sang đây với số lượng lớn như thế?

ĐS  - Người Việt Nam  cũng  sang rất nhiều nước. Ở Hoa Kỳ cộng đồng chúng  tôi  có  khoảng  2  triệu  người, ở Đức  là khoảng 100 nghìn người, ở Pháp khoảng 250 nghìn người, ở Úc số  lượng  khoảng  3  đến  400  nghìn người.  Có  thể  ông  đã  từng  ra  nước ngoài  nhưng  chưa  quan  sát  về  cộng đồng Việt Nam của chúng tôi.

PV - Ví dụ tôi nói về điều kiện giáo dục, kinh tế tốt hơn?

ĐS - Theo tôi biết những người Việt Nam của chúng  tôi ở đây cũng chưa phải  số  lượng  nhiều  nhất.  Số  lượng nhiều  nhất  phải  kể  đến  là  Ukraine, Slovakia v.v. Những người Việt Namchúng  tôi  cũng  không  ai muốn  phải tha phương cầu thực, cũng giống như những người Séc cũng không hề muốn sang những nước ở Châu Á chẳng hạn để mưu sinh. Người Việt Nam chúng tôi cũng vậy. Nếu đất nước chúng tôi không bị chiến tranh tàn phá, không bị đế quốc áp bức và đô hộ, được  thiên nhiên ưu đãi như các bạn thì tôi chắc rằng mọi người chúng tôi sẽ ở lại Việt nam. Chỉ  vì mưu  cầu  hạnh  phúc,  có những người phải dời bỏ quê hương. Tôi nghĩ người Việt Nam chúng tôi dời bỏ quê hương không  thể bằng người Trung  Quốc.  Người  Trung  Quốc  ra nước  ngoài  sinh  sống  có  lẽ  phải  vài trăm triệu người. Tùy cá nhân, ý thích của  con  người,  họ  không  thích  ở  lại quê hương, họ có thể đi nước khác để mưu cầu hạnh phúc. Đó là quyền của họ, điều đó không thể bắt họ làm khác được. Hiện nay, chúng ta đang đề cao quyền con người,  tôn  trọng dân chủ, nhân quyền. Chúng tôi không thể bắt họ trở về Việt Nam. Việt Nam không có  chính  sách hay  luật pháp bắt một người dân nào phải sống ở đâu. Đây là quan điểm  thống nhất của chính phủ Việt Nam chúng tôi.

PV- Cuộc phỏng vấn trực tiếp của chúng ta đến đây đã hết. Xin cảm ơn ngài đại sứ đã dành thời gian đến với đài CT 24.

ĐS- Một  lần  nữa,  tôi  xin  cảm  ơn đài truyền hình trung ương Séc đã cho tôi một  cơ  hội  để  có  dịp  lên  truyền hình để cảm ơn chính phủ và nhân dân CH Séc đã giúp đỡ, ủng hộ nhân dân chúng tôi trong công cuộc giải phóng dân tộc cũng như hợp tác tái thiết lại đất nước hiện nay. Xin cảm ơn chính phủ trung ương và các cấp đã ủng hộ tạo điều kiện cho cộng đồng Việt Nam sinh  sống,  lao động và hội nhập. Và sớm được công nhận là dân tộc thiểu số tại CH Séc.

Nguồn CT24.cz